حسابداری دوطرفه از دیدگاه لیتلتون، حقیقت یا مجاز

از لحاظ تاریخی، بسیاری از جمله چارلز لیتلتون معتقدند که دفترداری دوطرفه در حدود قرن سیزدهم میلادی در ایتالیا رواج یافته است. بسیاری لوکا پاچیولی را به عنوان مبدع این سیستم می دانند. لیتلتون هفت مورد را تحت عنوان پیش شرط های حسابداری دوطرفه بیان کرده است،او معتقد است که این هفت پیش شرط تا قبل از قرن سیزدهم میلادی در هیچ زمانی و در هیچ کشوری یکجا جمع نشده بودند . هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که آیا واقعا هفت پیش شرطی که چارلز لیتلتون برای بوجود آمدن دفترداری دوطرفه در نظر گرفته است تا قبل از قرن سیزدهم میلادی در هیچ زمانی و در هیچ کشوری یکجا جمع نشده بودند ؟ در راستای پاسخ به این سوال ابتدا پیش شرط هایی که برای ظهور دفترداری دوطرفه مورد نیاز است،مورد بررسی و سپس منابع و اسناد تاریخی جهت یافتن مدرک یا قرینه ی کاربرد سیستم دوطرفه مورد واکاوی قرار گرفت. پژوهش حاضر،از نوع تحقیقات نظری و روش تحلیلی به عنوان روش تحقیق در آن مد نظر بوده است.طبق شواهد و قرائن بدست آمده از زمان هخامنشیان سیستم حسابداری بسیار منظم و دقیقی در تخت جمشید وجود داشته است.در نهایت رویدادها و حوادثی که باعث ارتباط علمی و اقتصادی بین خاورمیانه و اروپا به ویژه ایتالیا در قرون وسطی شد، مورد بررسی قرار گرفت. شایان ذکر است در متن حاضر منظور از (( ایران ))، کشور ایران محصور در مرزهای جغرافیائی کنونی نیست و در واقع پهنه و محدوده ی جغرافیائی گسترده فرهنگی ایران زمین در ازمنه و ادوار تاریخی است.